investigating cda tendency and critical thinking abilities of iranian translation students in relation to their translation quality

امروزه مسئله ی اساسی در رویکرد های جدید زبانشناسی، ابعاد اجتماعی و ایدئولوژیک زبان تلقی می شود. گروه های مختلف اجتماعی، سیاسی و یا مذهبی از زبان به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف درون گروهی خود استفاده می کنند (ون دایک، 2003). آنها معولا ایدئولوژی خود را صریحا ابراز نمی کنند بلکه آن را در غالب کلمات و ساختارهای زبانی پنهان نگه می دارند. تشخیص ایدئولوژی های پنهان در گفتمان نیازمند این موضوع است که بتوان فراتر از معنای زبانشناختی کلمات دانش کسب کرد. تفکر انتقادی توانایی است که می تواند به ارتقای مهارت تحلیل انتقادی گفتمان افراد کمک کند. این توانایی می تواند افراد را از همه ی تفسیرها و تعبیر های ممکن کلمات و جملات، استدلال های غلط و یا بازی های دیگر زبانی آگاه سازد. مترجم درروند ترجمه با ساختارهای مختلفی در گفتمان مبدا مواجه می شود که ممکن است بار ایدئولوژیک داشته باشند. اگر مترجم دانش و آگاهی کافی از اصول تفکر انتقادی داشته باشد و بتواند با رویکردی نقادانه به بررسی متن مبدا بپردازد تا ایدئولوژی های پنهان متن را تشخیص دهد، ترجمه ای با کیفیت بهتر ارائه خواهد داد. پژوهش حاضر با رویکردی کمی و کیفی رابطه ی بین توانایی تفکر انتقادی، توانایی تشخیص نشانه های ایدئولوژیک متن مبدا و کیفیت ترجمه را در دانشجویان رشته ی مترجمی دانشگاههای ایران مورد بحث و بررسی قرار می دهد. همچنین قابلیت پیش بینی کیفیت ترجمه ی دانشجویان رشته ی مترجمی بر اساس نمره ی آن ها در آزمون تفکر انتقادی ونمره ی آنها در آزمون سنجش میزان توجه به نشانه های ایدئولوژیک گفتمان بررسی می شود. از یافته ها ی این پژوهش می توان در برنامه های تربیت مترجم ویا برنامه ی درسی دانشگاهی دانشجویان رشته ی مترجمی استفاده کرد.